به نقل از «فارس»

دختران را بدون نظر خودشان شوهر نمی دادند!/ آنچه باید از کریم اهل بیت بیاموزیم

تاریخ انتشار: ۱۳ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۹۲۹۴۸۱

گروه زندگی-گرچه پرداختن به فضائل اخلاقی ائمه اطهار(ع) از جمله امام حسن مجتبی(ع) در قالب یک گزارش نمی گنجد اما ما در اینجا قصد داریم، بیشتر تمرکز خود را روی سبک زندگی حضرت و رفتار ایشان با خانواده و اطرافیانشان بگذاریم تا شاید بتوانیم از کلیدهای طلایی ایشان برای داشتن یک زندگی بهتر بهره مند شویم.

توصیه به فرزندان برای انتخاب رفیق خوب

امام حسن(ع) به عنوان پدری شایسته، توجه ویژه‌ای به نوع کردار و گفتار فرزندانشان داشتند و هرگاه اشتباهی از فرزندانشان می‌دیدند، ضمن تذکرات لازم، آن ها را راهنمایی می کردند و در همین راستا اهمیت بسیاری به انتخاب آگاهانه رفیق و همنشین می‌دادند و همواره این موضوع را به فرزندانشان تاکید می‌کردند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ایشان خطاب به فرزندان خود می‌فرمودند:«با کسی برادری مکن مگر اینکه بدانی از کجا رفت و آمد می‌کند و از چه خانواده ای است. هرگاه خوب از احوال او باخبر شدی و معاشرت با او را پسندیدی، با او براساس گذشت از لغزش و برادری در تنگی‌ها رفتار کن.»

تحف العقول عن آل الرسول(ص)، ص 233

نظرسنجی از دخترها برای ازدواج

گفته می شود امام حسن مجتبی(ع) همواره به نظرات فرزندان خود احترام می‌گذاشتند و حتی آن‌ها را در جلسات مختلف شرکت می‌دادند. برای ایشان مشورت با فرزندان به خصوص در ازدواج در اولویت بوده و هیچ گاه دخترانشان را بدون رضایت خود آن ها شوهر نمی‌دادند، بطوریکه وقتی معاویه بن خدیج برای خواستگاری به منزل حضرت می‌آید، امام مجتبی(ع) می‌فرمایند:«ما قومی هستیم که دختران خود را بدون نظرخواهی و مشورت با خودشان شوهر نمی‌دهیم.»

حیاة الحسن(ع)، ج 1، ص329

تشویق فرزندان به علم اندوزی

از آنجایی که اولیا خدا همیشه در کسب علم و دانش پیش قدم بودند، امام حسن(ع) نیز فرزندان خانواده را به دانش اندوزی تشویق می‌کردند و توصیه هایشان با زبانی نرم و بدون هرگونه اجباری بود. چه بساکه این شیوه، فرزندان را هرچه بیشتر به سمت علم و دانش سوق می‌داد. روایت است که ایشان روزی فرزندان خود و برادرشان را دعوت کرده و خطاب به آن ها فرمودند:« همه شما کودکان اجتماع امروز هستید و امید می‌رود که بزرگان جامعه فردرا باشید. دانش بیاموزید و در کسی علم کوشش کنید. هرکدام که نمی‌توانید در مجلس درس، مطالب استاد را حفظ کنید، آن ها را بنویسید و نوشته ها را در منزل نگهداری نمایید تا در موقع لزوم مراجعه کنید.»

منیة المرید، ص340

فروتنی و مهربانی با کودکان

امام حسین مجتبی(ع) نه تنها با فرزندان خاندان خود رفتار شایسته ای داشتند، بلکه در برابر دیگر کودکان نیز به مهربانی رفتار می‌کردند. در روایتی آمده است که روزی حضرت به هنگام عبور از کوچه ای با چند کودک برخورد می‌کنند که در حال بازی و خوردن تکه های نان بوده اند. بچه ها حضرت را به خوردن غذا دعوت می‌کنند و آن بزرگوار نیز درنهایت فروتنی می پذیرند و سپس بچه ها را با خود به خانه برده و حسابی از آن ها پذیرایی می‌کنند و می فرمایند:« در این بذل و بخشش دو طرفه، باز هم برتری با این کودکان است زیرا آن ها بذل کردند اما ما به غیر از آنچه به آنان دادیم، باز درخانه اموال زیادی داریم.»

شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید

رفتار پسندیده حتی با همسر قاتل!

قطعا در سیره اهل بیت(ع)، رفتاری جز خوش برخوردی با خانواده و همسر دیده نمی‌شود و این ویژگی حتی در مورد امام حسن(ع) که نسبت به هدف همسر خود واقف بودند نیز صادق است. ایشان هیچ گاه نسبت به همسرشان کوتاهی نمی‌کردند و حتی حاضر به اخراج همسر خود از خانه نمی‌شدند و نمی‌خواستند قصاص قبل از جنایت کنند. حتی زمانی که جعده، زهر را به حضرت خوراندند، ایشان در پاسخ به امام حسین(ع) که پرسیدند چه کسی زهر را به شما داده است؟ فرمودند:«از او چه می‌خواهی؟ می خواهی او را بکشی، اگر آن کسی باشد که من می دانم، خشم و عذاب خداوند بیشتر از تو خواهد بود. اگر هم او نباشد، دوست ندارم که به خاطر من، بی گناه گرفتار شود.»

مرآة العقول فی شرح اخبار آل الرسول، ج 5، ص355

گذشت و مهربانی با مخالفان

یکی از شاخصه های امام حسن مجتبی(ع)، مهربانی و عطوفت نسبت به دوست و دشمن بوده است. روایت مشهوری هم در این خصوص وجود دارد. گفته می شود روزی مردی شامی با دیدن حضرت، شروع به توهین و دشنام می کند اما امام حسن(ع) در برابر او با نهایت خضوع و مهربانی رفتار کرده و حتی مرد شامی را به خانه دعوت می‌کنند. رفتار حضرت با مرد غریبه به حدی دوستانه بوده که مردشامی از رفتار خود شرمنده شده و می‌گوید:« شهادت می‌دهم که تو خلیفه خدا در روی زمین هستی. از میان تمام خلق خدا، تا به حال تو و پدرت را بیش از همه کس دشنام داشتم ولی اکنون تو را ازز همه مردم بیشتر دوست دارم.»

داستان خوبان از سیدجواد نورموسوی

بردباری در برابر دشمنان

گفته می‌شود امام مجتبی(ع) آنچنان در برابر دشمنانشان صبر و بردباری به خرج می‌داده اند که حتی خود دشمنان نیز به این صفت شایسته اعتراف می‌کردند و برخی ها از رفتار خود پشیمان می‌شدند. از نمونه این دشمنان می‌إتوان به مروان حکم اشاره کرد که تمام توان خود را برای آزار شیعیان و امام حسن مجتبی(ع) به کار گرفته بود اما با این حال درهنگام شهادت حضرت با چشمانی گریان در مراسم تشییع حاضر شد. امام حسین(ع) علت این گریه را از مروان پرسیدند و او درحالی که به یکی از کوه های اطراف نگاه می کرد، پاسخ داد:«هرچه کردم، با کسی کردم که بردباری اش از این کوه بیشتر بود.»

سیوطی، تاریخ الخلفا

مراعات و نیکی به همسایه ها

نیکی و مدارا با همسایه ها همواره موردتاکید ائمه(ع) بوده و روایتی هم از امام حسن(ع) در این رابطه وجود دارد. روزی از دیوار همسایه یهودی امام حسن(ع)، مقداری نجاست وارد خانه حضرت می‌شود اما ایشان بدون هرگونه گلایه‌ای در برابر همسایه خود سکوت می‌کنند و درواکنش به شرمندگی همسایه یهودی خود می فرمایند:«از جدم رسول خدا(ص) شنیدم که گفت به همسایه مهربانی کنید.» همسایه یهودی با دیدن رفتار شایسته و گذشت حضرت به دین اسلام علاقه‌مند شده و از حضرت می‌خواهد تا خود و خانواده اش را به دین اسلام درآورند.

تحفة الواعظین، جلد 2، ص106

انتهای پیام/ ت 77

 

منبع: فارس

کلیدواژه: امام حسن مجتبی کریم اهل بیت سبک زندگی امام حسن شهادت امام حسن مجتبی امام حسن مجتبی ع امام حسن ع

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۹۲۹۴۸۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

معلمانِ نیک به خدا نزدیک ترند

دوازدهم اردیبهشت سالروز شهادت استاد شهید مطهری، به عنوان روز معلم نامیده شده است. شاید بتوان گفت در بین همه ادیان آسمانی و مکتب‌های موجود در دنیا، بیشترین سفارش و توصیه به علم‌آموزی و تکریم و تجلیل از حق معلم و استاد، در دین مبین اسلام بوده است.

بنابر آیه شریفه «و علّم آدم الأسماء کلّها» خداوند متعال نخستین معلم است و پیامبران الهی که وظیفه تعلیم آیات الهی را بر عهده دارند، همه معلمان بشریت هستند. مقام معلم آن قدر با ارزش است که پیامبر گرامی اسلام(ص) خود را معلم نامیده است: «إنّما بعثت معلّماً».

40 چهارشنبه را میهمان کلمات گهربار و حیات‌بخش حضرت علی بن موسی‌الرضا(ع) هستیم و همراه خوانندگان، شرح یک حدیث رضوی را در گفت‌وگو با اساتید حوزه و دانشگاه بررسی خواهیم کرد. شرح حدیث این هفته را در محضر استاد حوزه و دانشگاه، حجت الاسلام والمسلمین دکتر محمد باقر ربانی هستیم تا از جام معرفت کلمات رضوی، جان تشنه خویش را سیراب کنیم.

با عرض تبریک روز معّم خدمت شما استاد گرامی، صفحات رواق را منور به روایتی از حضرت رضا(ع) درباره علم آموزی و اهمیت کار معلّمی بفرمایید.

این روز بزرگ که به مناسبت شهادت استاد بزرگ حوزه و دانشگاه حضرت آیت الله شهید مطهری نامگذاری شده است، گرامی می‌دارم و مخصوصاً برای روح پاک آن دانشمند نمونه و دلسوز  پر تلاش، از درگاه خداوند طلب رحمت و رضوان دارم و به همه اساتید کشور عزیزمان ایران، این روز بزرگ را تبریک و تهنیت عرض می کنم. همان‌طور که می‌دانید اسلام، تأکید بسیاری بر ارزش ذاتی علم و تعلیم و تعلم آن دارد تا جایی که بسیاری از آیات قرآن و روایات پیامبر و اهل بیت(ع) در این باره وارد شده است. بنابر آیه شریفه «و علّم آدم الأسماء کلّها»، خداوند متعال نخستین معلم است و پیامبران الهی که وظیفه تعلیم آیات الهی را بر عهده دارند، همه معلّمان بشریت هستند. مقام معلّم آن قدر با ارزش است که پیامبر گرامی اسلام(ص) خود را معلّم نامیده است: «إنّما بعثت معلّماً»

از امام رضا(ع) که خود ملقّب به عالم آل محمد(ص) است و معلم همه بشریت نیز روایاتی در این باب نقل شده که یکی از مهمترین آنها روایتی است که به نقل از پدران خود و آنها هم به نقل از پیامبر گرامی اسلام(ص) نقل فرموده‌اند که آن حضرت فرمود: «طَلَبُ اَلْعِلْمِ فَرِیضَةٌ عَلَی کُلِّ مُسْلِمٍ، فَاطْلُبُوا اَلْعِلْمَ مِنْ مَظَانِّهِ، وَ اِقْتَبِسُوهُ مِنْ أَهْلِهِ، فَإِنَّ تَعْلِیمَهُ لِلَّهِ حَسَنَةٌ، وَ طَلَبَهُ عِبَادَةٌ، وَ اَلْمُذَاکَرَةَ فِیهِ تَسْبِیحٌ، وَ اَلْعَمَلَ بِهِ جِهَادٌ، وَ تَعْلِیمَهُ مَنْ لاَ یَعْلَمُهُ صَدَقَةٌ، وَ بَذْلَهُ لِأَهْلِهِ قُرْبَةٌ إِلَی اللَّهِ، لِأَنَّهُ مَعَالِمُ اَلْحَلاَلِ وَ اَلْحَرَامِ، وَ مَنَارُ سَبِیلِ اَلْجَنَّةِ، وَ الْمُؤْنِسُ فِی اَلْوَحْشَةِ، وَ اَلصَّاحِبُ فِی اَلْغُرْبَةِ وَ اَلْوَحْدَةِ، وَ اَلْمُحَدِّثُ فِی اَلْخَلْوَةِ، وَ اَلدَّلِیلُ عَلَی اَلسَّرَّاءِ وَ اَلضَّرَّاءِ، وَ اَلسِّلاَحُ عَلَی اَلْأَعْدَاءِ، وَ اَلزَّیْنُ عِنْدَ اَلْأَخِلاَّءِ، یَرْفَعُ اَللَّهُ بِهِ أَقْوَاماً وَ یَجْعَلُهُمْ فِی اَلْخَیْرِ قَادَةً». در این روایت زیبا، امام رضا(ع) از قول پیامبر(ص) به ارزش ذاتی علم و لزوم تعلیم و تعلم و دلایل اهمیت علم نزد شارع مقدس اشاره می‌فرمایند. در این روایت، و به جهت مناسبتی که می‌خواهیم در این باره بحث کنیم، به شرح فقره‌ای از این روایت که درباره معلّم و ثواب تعلیم و دلایل این ثواب آمده است اشاره مختصری خواهم داشت.

امام رضا(ع) چه توصیه‌ای درباره شخصیت معلم و اینکه استاد و مربی چه خصوصیاتی باید داشته باشد دارند؟

امام رضا(ع) در جمله «فَاطْلُبُوا الْعِلْمَ فِی مَظَانِّهِ» اشاره نموده‌اند به اینکه در هر جا که مسلمان احتمال دهد علم وجود دارد، باید برای دریافت آن اقدام کند. در جمله بعدی امام اشاره به این موضوع دارند که «وَ اقْتَبِسُوهُ مِنْ أَهْلِهِ» یعنی علم را از اهل آن بگیرید» گر چه با توجه به فقره اول که گذشت، طلب علومی که معارف دینی نیستند حتی اگر نزد مشرک باشند، ضروری و واجب بوده و گمشده عاقل یا مؤمن تلقی شده اند اما علوم مربوط به دین و معارف دینی را باید از افرادی که شایستگی آن را دارند دریافت کرد و با توجه به سخن امیرالمؤمنین علی(ع) که تبعیت از اهل بیت(ع) و عدم پیشی گرفتن از ایشان را توصیه و عقب ماندن از آنها را نهی نمودند، اهل بیت(ع) کارشناسان واقعی علوم دینی بوده و مسلمانان تنها مجاز هستند علوم دین را از ایشان دریافت کنند. چنان که فرموده‌اند: «بر آنها پیشی مگیرید که گمراه می شوید و از آنان پس نمانید که تباه می‌شوید»

امیرالمؤمنین(ع) در جای دیگر فرموده‌اند: «ای کمیل! علم و معارف و اعتقادت را جز از ما نگیر تا از ما باشی». حدیث مزبور، دریافت علم از کسانی که علوم اهل بیت(ع) را نشر می‌دهند رد نمی‌کند، زیرا گرفتن علم از فقها و نشردهندگان علوم اهل بیت(ع) به نوعی گرفتن علوم از اهل بیت(ع) است.

پس معلوم شد که در علم‌آموزی غیر معارف دینی، باید انسان حتی اگر فقط در دست کفار و مشرکان این علم وجود دارد از آنها اخذ کند ولی در علوم دینی، کسب معارف فقط باید از طریق اهل بیت(ع) باشد. پس طلب علمی که واجب شده است بر همه مسلمانان؛ طریقی دارد که رکن اصلی این طریق معلم و استاد است. در ادامه این روایت، برخی امتیازها و نقاط مثبت تعلیم و تعلم بیان شده است.

از این امتیازها مخصوصاً در ثواب شغل معلمی برای خوانندگان رواق بگویید تا جامعه ما، ارزش معلّم را بیشتر بداند و از ایشان تکریم کند؟

حضرت علی بن موسی الرضا(ع) در ادامه اشاره به این مطلب دارند که یاد دادن و آموزش علم به دیگران اگر برای خدا باشد، حسنه و نیکی است «تَعلیمه لِلهِ حَسَنَة؛ یادگیری علم برای خداوند حسنه است». در فقره بعدی حضرت می‌فرمایند که مذاکره علم، تسبیح خداست: «الْمُذَاکَرَةِ فِیهِ تَسْبِیحٌ.» یعنی سر کلاس نشستن و درس معلم و استاد را گوش دادن، همتراز تسبیح خداوند متعال است. در روایات داریم که یک ساعت در طلب علم بودن بهتر از احیای یک شب و یک روز در طلب علم بودن بهتر از سی ماه روزه است. سپس حضرت به یک امتیاز دیگر معلّمان اشاره دارند و می فرمایند، آموزش علم به دیگران، صدقه است: «تَعْلِیمُهُ مِنْ لَا یَعْلَمُهُ صَدَقَهَ» از دیدگاه امام رضا(ع) آموزش علم به افرادی که نمی‌دانند، نوعی صدقه است چرا که صدقه، به کمک مالی محدود نمی‌شود، بلکه شامل هر کار خوبی می‌شود، چنان که در روایت دیگری فرموده‌اند: «کل معروف صدقة».

امتیاز مهم دیگری که حضرت به آن اشاره می‌فرمایند، این است که معلم اگر علم خود را به اهل آن یاد بدهد و آنها را تربیت کند، موجب قرب و نزدیکی او به خداوند می‌شود و می‌توان گفت معلمانِ نیک، به خدا نزدیکترند. جمله «بَذلُهُ لِأَهْلِهِ قُرْبَةٌ إِلَی اللهِ» دلالت بر این مطلب دارد.

بنا بر آنچه گفته شد، مقام معلم بسیار بالا و والا است و همان طور که مرحوم امام خمینی(ره) فرمودند: «معلمی شغل انبیاست». یعنی اگر بخواهیم کسی و شغلی را همتراز شغل انبیاء معرفی کنیم، شغل شریف «معلمی» است.

با توجه به این حدیث شریف، خطاب به جامعه و مسئولان و نیز معلمان عزیز چیست؟

گرچه فرصت و مجال بسیار کوتاه بود تا این حدیث زیبا و پر معنا را شرح دهیم، لیکن خلاصه و پیام آن را می‌توان برای معلمان عزیز این دانست که قدر این شغل مهم را بدانند و آن را با هیچ بهای مادی تعویض ننمایند و اخلاص و تقرب الهی را هدف خود در این شغل مهم قرار دهند. پیام دوم خطاب به مسئولان و جامعه است، همان گونه که احترام و تجلیل از انبیای الهی لازم است، باید جانشینان آنان در تعلیم و ارشاد دیگران به معرفت و بینش را تکریم و تعظیم کنند و به گونه‌ای شود که شغل معلمی در جامعه از احترام و ارزشی فوق‌العاده برخوردار شود.

منبع: روزنامه قدس مریم احمدی شیروان